Bouwjaar: voor 1930

De stap naar een gasloze passieve woning bestaat voornamelijk uit goede kierdichting, isolatie en ventilatie met warmte terugwinning (WTW). Het isoleren aan de buitenzijde verdient bouwfysisch de voorkeur in verband met het elimineren van de thermische bruggen (ook wel koudebruggen genoemd). Maar om esthetische redenen of wettelijke beperkingen (welstand) kan het nodig zijn om de woning aan de binnenzijde te isoleren. Dat kan voor de voorgevel alleen of voor de gehele woning (doos in doos principe). Er zijn goede voorbeelden waarbij de voorgevel aan de binnenzijde is geisoleerd en de achtergevel van buiten. In dat geval worden ook verschillende kozijn oplossingen gebruikt.

Er moet voldoende dakisolatie worden aangebracht en hiervoor zal het -vaak houten- dakbeschot aan de binnen- en/of buitenzijde worden geïsoleerd. Met de technische dampschermen die tegenwoordig verkrijgbaar zijn is het zelfs mogelijk om een platdak aan de binnenzijde te isoleren. In alle gevallen zal de isolatie moeten worden afgestemd op dampdoorlatendheid van de bestaande dakopbouw. In sommige gevallen wordt het dak hoger, maar vaak kan er tussen de gordingen voldoende worden geïsoleerd en is een dak verhoging niet noodzakelijk.

Vloerisolatie is bij deze categorie woningen alleen lastig bij een ongeïsoleerde vrijdragende betonvloer op zand, te herkennen door het ontbreken van een kruipruimte. Deze vloer moet worden verwijderd, uitgegraven, geïsoleerd en weer worden teruggestort, een zeer ingrijpende verbouwing. Alle andere vloeren (hout of beton) waar een kruipruimte aanwezig is kunnen altijd goed worden nageïsoleerd. De oplegging van de vloer op de fundering blijft een thermische brug en hiervoor zal de isolatie van de buitengevel onder het maaiveld moeten worden doorgetrokken om deze te verkleinen. Doe je dit niet dan heeft de vloerisolatie veel minder effect en benadruk je de koude randen met het risico van condensatie en daardoor wellicht ook schimmelvorming.

Naast de benodigde isolatie zullen ook de kozijnen vernieuwd moeten worden door nieuwe exemplaren die geschikt zijn voor drie-laags beglazing. Deze kozijnen hebben geisoleerde profielen met een U waarde lager dan 0,8 W/(m²·K) dat samen met het drie-laags glas voldoende isoleert. Bij isolatie aan de binnenkant van de gevel passen we binnenramen toe. U kunt dit lezen in bij kozijnen in de rubriek monumenten.

Naast de isolatie wordt ook de kierdichting van het gebouw geoptimaliseerd zodat de woning geen warmte verliest door infiltratie en het ventilatiesysteem optimaal kan functioneren. Een kierdicht gebouw kan met een laag ventilatiedebiet ongemerkt worden geventileerd. Zo’s systeem is stil (max. 25dB) en heeft warmteterugwinning (WTW) zodat de warmte uit de uitgeblazen lucht wordt gehaald en de gefilterde frisse lucht voorverwarmt. De woning verliest zo maar een paar procent warmte, is gezond en heel comfortabel. Er zijn centrale en decentrale ventilatiesystemen met WTW in de handel. Een centraal systeem verdiend de voorkeur, maar als het onmogelijk is om leidigen weg te werken kan worden gekozen voor een of meer decentrale ventilatieunit(s) met WTW.

Als de woning volgens de passiefhuisstandaard is geïsoleerd en de kierdichting voldoet aan de norm dan is het energieverbruik beperkt tot 25kWh per vierkante meter per jaar. Dit is lager dan de BENG 2, de strengste van opvolger van de EPC die in 2021 voor nieuwbouwwoningen wordt geïntroduceerd.  Je zou kunnen stellen dat met een Passiefhuis renovatie het gebouw volledig toekomstbestendig is! Vanwege de lage verwarmingsvraag is de benodigde energie in een passiefhuis ongeveer 50% voor warm tapwater en 50% voor verwarming. Hierdoor kan een (dure) warmtepomp vaak achterwege blijven en ALL electric in combinatie met een thermisch zonnepaneel en zonneboiler straffeloos worden toegepast. In dat geval verwarm je de woning door middel van het ventilatiesysteem in geval er lange tijd geen zon is in de winter. Een elektrische weerstand in de boiler zorgt dan voor het warm tapwater.

De ALL electric optie kan voor appartementen en tussenwoningen met een elektrische weerstand in de boiler en in het ventilatiesysteem. Voor hoekwoningen en grotere huizen zal een kleine lucht warmtepomp al toereikend zijn, ook deze kan met het ventilatiesysteem samenwerken zodat er geen radiatoren of vloerverwarming hoeft te worden aangelegd. Het comfort is toch al optimaal, vloerverwarming zult u niet missen.

Biomassa ten slotte kan een optie zijn in buiten stedelijke gebieden waar de uitstoot van rookgassen geen overlast voor de naastgelegen huizen heeft. Hout is CO2 neutraal, de rookgassen zijn relatief schoon bij goede (pellet)kachels, maar de fijnstof uitstoot is zeker iets om rekening mee te houden.